Hoạt động tập thể hay còn được gọi là dạy học theo nhóm được coi là năng lực quan trọng và sẽ quyết định sự thành công trong xã hội hiện nay. Do đó, đào tạo phát triển khả năng hợp tác đã trở thành một xu hướng trong giáo dục hiện đại và dạy học theo nhóm là một phản ánh của xu hướng này.
Dạy học theo nhóm nếu được tổ chức bài bản sẽ phát huy được tính tích cực, trách nhiệm; phát triển năng lực làm việc hợp tác và giao tiếp của mỗi học sinh. Để hiểu rõ hơn nữa về phương pháp dạy học theo nhóm, hãy cùng chuyên mục Nền tảng dạy học trực tuyến cloudclass tìm hiểu thông tin được chia sẻ bên dưới đây nhé!
1. Bản chất của dạy học theo nhóm
Phương pháp dạy và học theo nhóm giúp tất cả học sinh được tham gia tích cực vào quá trình học tập. Tạo cơ hội để mỗi học viên mạnh dạn chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm của mình. Sẵn sàng đưa ra ý kiến cá nhân để giải quyết các vấn đề liên quan đến nội dung bài học. Tạo cơ hội để họ trao đổi, học hỏi lẫn nhau, cùng nhau giải quyết công việc chung.
Phương pháp dạy học theo nhóm còn có các tên gọi khác như phương pháp thảo luận nhóm, phương pháp dạy học theo nhóm nhỏ. Tại đây, học viên sẽ được chia thành các nhóm nhỏ và chịu trách nhiệm về một mục tiêu chung nhất định, phân công nhiệm vụ cho từng người để đạt được mục tiêu chung.
2. Quy trình dạy học theo nhóm
Phương pháp dạy học theo nhóm thường chia lớp thành các nhóm nhỏ từ 4 đến 6 học sinh. Theo mục tiêu của từng môn học, các nhóm được chia thành nghiên cứu hoặc khách quan, ổn định trong toàn bộ môn học hoặc thay đổi theo từng hoạt động cụ thể. Các nhóm nhỏ có thể được giao cùng một chủ đề hoặc mỗi nhóm có một nhiệm vụ khác nhau.
Cấu trúc của phương pháp dạy học theo nhóm nhìn chung bao gồm các bước sau:
Bước 1: Làm việc tập thể
Giáo viên giới thiệu chủ đề chung sẽ thảo luận, đặt vấn đề và giao nhiệm vụ
Tổ chức các nhóm và giao nhiệm vụ cho từng nhóm. Quy định về thời gian làm việc và phân bổ vị trí công việc cho từng cá nhân.
Hướng dẫn cách làm cụ thể nếu cần
Bước 2: Làm việc theo nhóm
Lập kế hoạch làm việc chi tiết để đạt được mục tiêu dạy học theo nhóm
Thống nhất nội quy làm việc cho cả nhóm
Phân công công việc cụ thể theo nhóm, từng cá nhân làm việc độc lập.
Trao đổi, nêu ý kiến, thảo luận theo nhóm.
Cử người đại diện trình bày kết quả hoạt động của nhóm
Bước 3: Thảo luận cả lớp và tổng kết
Đại diện từng nhóm trình bày kết quả làm việc và tóm tắt những vấn đề được giao cho nhóm.
Các nhóm khác quan sát, lắng nghe, trả lời, đặt câu hỏi, thảo luận và bổ sung ý kiến.
Giáo viên tổng kết, nhận xét từng nhóm, kết luận mục tiêu cuối bài và đặt vấn đề cho tiết học sau.
3. Ưu điểm khi áp dụng phương pháp dạy học theo nhóm
Học sinh có thể phát triển tiềm năng của mình theo nhiều cách
Học sinh dễ dàng bày tỏ ý kiến cá nhân; trao đổi, thảo luận và tìm ra giải pháp tối ưu cho nhiệm vụ được giao. Như vậy, giúp tích cực tiếp nhận tri thức làm tăng tính tư duy, khoa học, óc phán đoán của học sinh.
Các thành viên được chủ động phân công nhiệm vụ. Vì bằng tuổi nhau nên dễ dàng chia sẻ những hiểu biết và cùng nhau xây dựng bài học trên tinh thần học hỏi lẫn nhau. Kiến thức trở nên lâu bền hơn, sâu hơn và dễ nhớ hơn. Học sinh cũng cảm thấy mãn nguyện khi có đóng góp của chính mình bằng cách tham gia vào thành công chung của lớp học.
Những học sinh nhút nhát trở nên mạnh dạn hơn, được tự do bày tỏ quan điểm nên dễ dàng hòa nhập cộng đồng. Tạo cho trẻ sự tự tin và hứng thú trong học tập và cuộc sống.
Vốn kinh nghiệm xã hội của học sinh được phong phú, tăng kỹ năng giao tiếp, hợp tác nhóm.
4. Một số hạn chế của phương pháp dạy học theo nhóm
Một số học sinh có tâm lý ngại ngùng không tham gia hoạt động. Nếu không có sự giám sát và phân công hợp lý của giáo viên, rất dễ dẫn đến tình trạng chỉ có một số cá nhân trong nhóm tham gia, còn những người khác trở nên mờ nhạt và không đóng góp vào các hoạt động của nhóm.
Thảo luận quá nhiều dễ gây mất tập trung hoặc dẫn đến xung đột nghiêm trọng giữa các thành viên trong nhóm.
Thời gian chuẩn bị nên dài hơn
Đối với lớp học có đông học sinh, việc tổ chức thảo luận chiếm nhiều diện tích, khó di chuyển. Việc chia sẻ, thảo luận dễ dẫn đến mất trật tự, ồn ào, ảnh hưởng đến môi trường xung quanh và các lớp học khác.
5. Những trường hợp nên áp dụng dạy học theo nhóm
Chỉ những hoạt động cần sự phối hợp nhóm, mang lại hiệu quả cao hơn hoạt động cá nhân mới nên sử dụng phương pháp này.
Dùng khi củng cố một chủ đề đã học hoặc học một chủ đề hoàn toàn mới
Sử dụng các câu hỏi để kiểm tra xem có nên tổ chức hoạt động nhóm như:
- Chủ đề này có phù hợp để làm việc nhóm không?
- Các nhóm phân công nhiệm vụ giống nhau hay nhiệm vụ riêng biệt?
- Học sinh có đủ nền tảng kiến thức để giải quyết vấn đề không?
- Nhiệm vụ cá nhân nên được phân công như thế nào?
- Phân nhóm theo tiêu chí nào?
- Cách xây dựng không gian hoạt động?
Qua bài viết này, chúng tôi hy vọng quý thầy cô có thể áp dụng phương pháp dạy học theo nhóm vào lớp học của mình một cách hiệu quả nhất.
Ngoài ra, nếu cần tham khảo nền tảng dạy học trực tuyến elearning, phù hợp với xu thế hiện nay, giúp nâng cao khả năng giảng dạy, quý thầy cô có thể tham khảo nền tảng CloudClass bằng cách liên hệ ngay cho chúng tôi theo Hotline: 024.730.959.95
Xem thêm: