Việc dạy và học trực tuyến đã có từ lâu nhưng phải đến nay nó mới được sử dụng rộng rãi. Điều này làm phức tạp sự thích nghi của nhiều giáo viên. Dưới đây là một số kinh nghiệm giúp dạy học trực tuyến hiệu quả, hãy cùng Nền tảng dạy học trực tuyến cloudclass tìm hiểu ngay nhé!
1. Dạy học trực tuyến là gì?
Dạy học trực tuyến (E-learning) là phương thức dạy học từ xa thông qua thiết bị điện tử có kết nối mạng và phần mềm lưu trữ giáo trình điện tử, công cụ hỗ trợ.
Dạy trực tuyến có hai hình thức:
– Dạy học trực tuyến: Giáo viên dạy và tương tác trực tiếp với học viên theo thời gian thực thông qua công cụ CloudClass, zoom,…, v.v. Hình thức này sẽ giúp giáo viên và học sinh tương tác với nhau như trong một lớp học thông thường.
– Dạy theo kiểu lưu trữ bài học: Giáo viên dựng video, đưa nội dung đã chuẩn bị sẵn lên phần mềm để học sinh có thể học bất cứ lúc nào. Hình thức dạy học này giúp học viên có thể học mọi lúc mọi nơi, tiết kiệm thời gian tối đa.
2. Ưu điểm và nhược điểm dạy học trực tuyến
Giáo dục trực tuyến không bắt buộc giáo viên và học sinh phải tham gia các khóa học thực tế mà có thể được cung cấp thông qua các thiết bị nối mạng, phần mềm và công cụ hỗ trợ. Vì vậy, hình thức dạy học này có nhiều ưu điểm và nhược điểm.
Ưu điểm:
Dạy học trực tuyến có nhiều lợi thế về chi phí, thời gian, tính linh hoạt và bảo mật như:
– Tiết kiệm chi phí thuê chỗ ngồi: Giáo viên chỉ cần một căn phòng vừa phải, đủ diện tích để trưng bày các thiết bị cần thiết cho việc giảng dạy.
– Tiết kiệm thời gian và công sức đi lại: Giáo viên và học sinh không phải mất thời gian và công sức đi lại hàng ngày như phương pháp giảng dạy truyền thống.
– Học tập mọi nơi, mọi lúc: Học sinh có thể lựa chọn học mọi lúc, mọi nơi miễn là có internet, đồng thời được tham gia nhiều khóa học online miễn phí khác nhau. Người học có thể điều chỉnh tốc độ học phù hợp với khả năng của mình và tham khảo thư viện trực tuyến để nâng cao kiến thức.
– An toàn: Người dạy và người học không cần tiếp xúc trực tiếp nên giảm nguy cơ lây lan dịch bệnh.
Hạn chế:
Tuy có nhiều ưu điểm như trên nhưng vẫn còn nhiều nhược điểm của dạy học trực tuyến như:
– Tốn kém chi phí mua sắm thiết bị hỗ trợ: Cả người học và người dạy đều cần trang bị cho mình các thiết bị dạy và học như laptop, tai nghe, giáo viên có thể trang bị thêm camera, thiết bị âm thanh, ánh sáng, phần mềm tạo video, v.v. Vì vậy, hình thức này sẽ tốn kém hơn so với học truyền thống.
– Khó tương tác trực tiếp với học sinh: Giáo viên sẽ khó quan sát và giao tiếp với học sinh qua màn hình hơn là gặp mặt trực tiếp.
– Khó quản lý sự tập trung của học sinh: Giáo viên khó bắt buộc học sinh chú ý vào bài học, hay gặp khó khăn khi trực tiếp quan sát, đánh giá quá trình tiếp thu, học tập của học sinh.
3. Cần chuẩn bị những gì để dạy học trực tuyến hiệu quả
Để dạy học trực tuyến đạt hiệu quả, phát huy được những ưu điểm và hạn chế những nhược điểm nêu trên, giáo viên phải có sự chuẩn bị chu đáo về:
– Kiến thức chuyên môn: Các kiến thức liên quan đến môn dạy, nội dung cần phải chính xác, đầy đủ và phù hợp với chương trình.
– Phương pháp truyền đạt: Giáo viên phải soạn bài giảng khoa học, logic, trình bày dễ hiểu; sử dụng hình ảnh và video để làm sinh động bài học. Nội dung trình bày trực quan, dễ theo dõi, lôi cuốn học sinh.
– Trình độ vi tính tốt: Giáo viên cần sử dụng thành thạo các phần mềm, công cụ ứng dụng dạy học trực tuyến như Zoom, Skype, các tính năng chat, nhắn tin, ghi âm, lưu trữ bài học, v.v.
– Tinh thần chủ động, linh hoạt, tích cực: Giáo viên phải chủ động soạn bài phù hợp với từng đối tượng học sinh, dự kiến và xử trí linh hoạt các tình huống có thể xảy ra.
4. Bí quyết dạy học trực tuyến hiệu quả
Dưới đây là một số kinh nghiệm dạy học trực tuyến từ khâu chuẩn bị đến khi kết thúc bài học đã được nhiều giáo viên chia sẻ:
Chuẩn bị trước khi đến lớp
Trước khi bắt đầu tiết học trực tuyến, giáo viên cần chuẩn bị tốt các câu hỏi sau:
– Kiến thức và đồ dùng dạy học: Giáo viên phải xác định rõ mục tiêu bài học, nội dung kiến thức trong bài muốn truyền đạt. Từ đó xác định các phương pháp, công cụ trợ giúp phù hợp để đạt hiệu quả cao..
– Phần mềm soạn giáo án: Soạn giáo án điện tử, định hướng trước nội dung sẽ trình bày, hỗ trợ cách thức để chủ động hơn trong buổi dạy. Trong giáo án giáo viên có thể dự kiến trước những tình huống nảy sinh, những vấn đề học sinh gặp phải để có sự chuẩn bị chu đáo hơn.
– Bố trí không gian xung quanh: Không gian dạy học cần được tổ chức khoa học với đầy đủ các phương tiện hỗ trợ, tránh trưng bày những vật dụng không phù hợp hoặc những thứ có thể làm học sinh mất tập trung.
– Chọn trang phục phù hợp: Giáo viên nên chọn trang phục công sở gọn gàng, đơn giản, phù hợp với môi trường giáo dục như các buổi học trên lớp. Điều này sẽ giúp học viên có cảm giác như đang học trong lớp học thực sự.
– Phần mềm, internet tốt: Phần mềm cần có chất lượng tốt, đường truyền internet ổn định để đảm bảo buổi dạy diễn ra suôn sẻ, không bị gián đoạn gây khó chịu cho người dạy và người học.
Trong quá trình giảng dạy
Trong quá trình dạy học trực tuyến, giáo viên cần chú ý 3 điều:
– Phân bổ thời gian hợp lý: Giáo viên cần có kỹ năng quản lý thời gian để phân bổ thời gian hợp lý cho từng phần. Với những kiến thức chính tập trung, giáo viên có thể dành nhiều thời gian hơn. Đối với những phần học sinh đã biết, giáo viên chỉ cần nêu ra.
– Tương tác với học sinh: Giáo viên nên điểm danh trước khi lên lớp, có thể tổ chức các trò chơi để tạo hứng thú cho học sinh. Trong giờ học giáo viên nên khuyến khích học sinh chia sẻ, thảo luận và giải đáp thắc mắc của học sinh. Nếu không có thời gian, giáo viên nên chọn một số câu hỏi được quan tâm nhất. Sau đó, giáo viên tạo câu hỏi để gửi cho học sinh.
– Trình bày: Giáo viên dạy và học trực tuyến cần nói rõ ràng, mạch lạc, đúng trọng tâm, tốc độ vừa phải để học sinh dễ tiếp thu. Đồng thời, dùng từ ngữ đơn giản, dễ hiểu, có ví dụ minh họa để giải thích cho học sinh. Sau mỗi phần giáo viên có thể tóm tắt để học sinh dễ hiểu bài hơn.
Sau giờ học
Vào cuối bài học, giáo viên nên:
– Tổng kết bài học, củng cố kiến thức: Giáo viên tóm tắt những ý chính mà học sinh phải nắm được sau bài học. Đồng thời, giao thêm một số bài tập để học sinh củng cố kiến thức, nhắc nhở học sinh chuẩn bị bài sau:
– Quay video và gửi cho học sinh: Giúp học sinh xem lại và tự đánh giá. Đặc biệt, những học viên không thể trực tiếp tham gia buổi học trên ứng dụng học trực tuyến do lỗi kỹ thuật của thiết bị hoặc lý do khác có thể tự xem và học.
Bên cạnh đó, giáo viên cũng có thể gửi thêm slide bài giảng, tài liệu phát tay, nội dung tham khảo để học sinh học tập tốt hơn.
Trên đây là những kinh nghiệm dạy học trực tuyến hiệu quả và những điều giáo viên cần biết và chuẩn bị trước khi triển khai hình thức dạy học này. Nếu vận dụng linh hoạt những kinh nghiệm nêu trên thì việc dạy học trực tuyến chắc chắn sẽ hiệu quả hơn.