Học trực tuyến đã trở thành giải pháp học tập hiệu quả và an toàn, góp phần duy trì tính liên tục trong giáo dục. Tuy nhiên, đối với nhiều người, khái niệm “học trực tuyến” vẫn còn khá mới mẻ và còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp. Bài viết này sẽ giúp làm rõ những vấn đề cơ bản xung quanh việc học trực tuyến, từ định nghĩa, đặc điểm, ưu, nhược điểm cho đến những khác biệt với học từ xa, từ đó mang đến cho người đọc cái nhìn tổng quát và rõ ràng hơn về phương pháp học này. Hãy cùng Nền tảng cloudclass tìm hiểu rõ hơn nhé!
Học trực tuyến là gì?
Học trực tuyến là hình thức học sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) để truyền tải nội dung học tập đến người học
Học trực tuyến (E-Learning) là hình thức học tập sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) để truyền tải nội dung học tập đến người học. Trong đó, người học có thể tiếp cận các khóa học, bài giảng, tài liệu học tập thông qua các thiết bị có kết nối Internet như máy tính, điện thoại, máy tính bảng…
Học trực tuyến có thể chia làm 2 hình thức chính:
Học tập điện tử đồng bộ
Đây là hình thức học tập diễn ra theo thời gian thực, yêu cầu giáo viên và học sinh phải tham gia cùng lúc thông qua các nền tảng trực tuyến như Zoom, Google Meet, Microsoft Teams, v.v.
Lớp học được tổ chức tương tự lớp học truyền thống, có sự tương tác trực tiếp giữa giáo viên và học sinh, điểm khác biệt duy nhất là môi trường học tập trực tuyến.
Giáo viên sẽ giảng bài, trình bày và giải đáp thắc mắc; học sinh có thể đặt câu hỏi, thảo luận và làm việc theo nhóm.
- Thuận lợi:
Tạo sự tương tác, kết nối giữa giáo viên và học sinh, giúp giải đáp thắc mắc ngay lập tức, tạo động lực học tập.
- Nhược điểm:
Yêu cầu học viên sắp xếp thời gian tham gia đúng giờ, yêu cầu kết nối Internet ổn định.
Học tập điện tử không đồng bộ
Phần mềm dạy học online này cho phép học sinh truy cập và tìm hiểu nội dung (bài đọc, tài liệu, video, v.v.) mọi lúc, mọi nơi, miễn là có kết nối Internet.
Các khóa học thường được xây dựng trên các nền tảng học trực tuyến (LMS) như Moodle, Canvas, Blackboard, v.v.
Học viên có thể tự đăng ký khóa học, quản lý tiến độ học tập của mình, tương tác với giáo viên và các học viên khác qua diễn đàn, email, v.v.
Giáo viên đóng vai trò hỗ trợ, theo dõi, chấm điểm bài tập và giải đáp thắc mắc của học sinh.
Thuận lợi:
Cung cấp sự linh hoạt về thời gian và địa điểm học, phù hợp với người bận rộn; học sinh chủ động trong học tập.
Nhược điểm:
Đòi hỏi sự tự giác và kỷ luật của học sinh; thiếu sự tương tác trực tiếp như học trực tuyến đồng bộ.
Cả hai hình thức học trực tuyến đều có những ưu nhược điểm riêng, tùy vào mục tiêu, điều kiện và cách học của mỗi cá nhân để lựa chọn hình thức phù hợp. Nhiều chương trình kết hợp cả hai hình thức để tối ưu hóa hiệu quả học tập.
Ưu điểm và nhược điểm của việc học trực tuyến
Dưới đây là một số ưu và nhược điểm chính của việc học trực tuyến:
Lợi thế
Linh hoạt về thời gian và địa điểm học: Học viên có thể truy cập và học mọi lúc, mọi nơi chỉ cần có kết nối internet.
Tiết kiệm chi phí: Học trực tuyến tiết kiệm chi phí đi lại, ăn ở và in tài liệu so với học truyền thống.
Đa dạng về nội dung và hình thức học tập: Học viên có thể tiếp cận nhiều khóa học, tài liệu đa dạng dưới dạng văn bản, hình ảnh, video,…
Phát triển kỹ năng công nghệ và tự học: Học trực tuyến giúp học sinh làm quen với việc sử dụng công nghệ thông tin và rèn luyện khả năng tự học, nghiên cứu.
Tương tác đa chiều: nền tảng học trực tuyến cho phép học sinh tương tác với giáo viên và các học sinh khác thông qua chat, diễn đàn, thảo luận nhóm…
Hạn chế
Phụ thuộc vào công nghệ: Học trực tuyến cần có thiết bị công nghệ (máy tính, điện thoại,…) và đường truyền Internet ổn định. Nếu có trục trặc kỹ thuật sẽ ảnh hưởng đến quá trình học tập.
Hạn chế của tương tác trực tiếp: Học trực tuyến thiếu sự gặp gỡ, trao đổi trực tiếp giữa giáo viên và học sinh, điều này có thể gây ra cảm giác bị cô lập, thiếu kết nối.
Yêu cầu tính tự giác và kỷ luật cao: Học trực tuyến đòi hỏi học sinh phải thể hiện tính tự giác và kỷ luật cao trong việc sắp xếp thời gian, hoàn thành bài tập, tự tìm kiếm.
Khó đánh giá kết quả học tập một cách toàn diện: Việc kiểm tra, đánh giá trong lớp học trực tuyến online thường dựa trên các bài tập, bài kiểm tra trực tuyến, gây khó khăn cho việc đánh giá kỹ năng thực hành và hành vi của học sinh.
Một số kỹ năng khó tiếp thu qua học trực tuyến: Những kỹ năng cần thực hành và tiếp xúc trực tiếp như kinh nghiệm, làm việc nhóm, giao tiếp… sẽ khó tiếp thu hiệu quả qua học trực tuyến.
Vì vậy, học trực tuyến có cả ưu điểm và nhược điểm. Tùy theo mục tiêu học tập, đặc điểm nghề nghiệp và hoàn cảnh cá nhân mà người học phải suy nghĩ để lựa chọn phương pháp học tập phù hợp nhất.
Một số hình thức học trực tuyến phổ biến
- Học qua video: Xem video bài giảng được ghi sẵn hoặc tham gia các buổi học trực tuyến.
- Học qua tài liệu: Đọc tài liệu và bài giảng điện tử được cung cấp trên nền tảng học tập trực tuyến.
- Học qua bài tập: làm bài tập trực tuyến để củng cố kiến thức và đánh giá kết quả học tập.
- Học thông qua tương tác: Tham gia các diễn đàn, nhóm thảo luận trực tuyến để trao đổi kiến thức với giảng viên và các học viên khác.
Thực trạng học trực tuyến không chính quy ở Việt Nam
Trong thời đại công nghệ số ngày nay, giáo dục trực tuyến không còn bị giới hạn trong hệ thống giáo dục chính quy. Sự phát triển không ngừng của xã hội và nhu cầu học tập suốt đời đòi hỏi những giải pháp đào tạo linh hoạt, nhanh chóng, đáp ứng được nhu cầu của người học.
Đây là lý do tại sao các công ty tư nhân đã tích cực tham gia vào thị trường giáo dục, góp phần thúc đẩy sự đa dạng và phong phú trong lĩnh vực đào tạo và giáo dục. Các công ty này cung cấp nhiều loại dịch vụ trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:
Kết nối người học và giáo viên: các nền tảng học trực tuyến giúp kết nối học sinh và giáo viên, tạo điều kiện thuận lợi cho việc học trực tuyến.
Cung cấp các khóa học trực tuyến: Các đơn vị như CloudClass chuyên cung cấp các khóa luyện thi THPT, giúp học sinh chuẩn bị tốt hơn cho kỳ thi quan trọng này.
Tạo và cung cấp các khóa học độc lập: Nhiều người và tổ chức thiết kế và giảng dạy các khóa học trực tuyến của riêng họ thông qua các nền tảng như YouTube, Google Meet hoặc Zoom, để đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng của người học ở nhiều lĩnh vực chuyên môn khác nhau.
Sự phát triển mạnh mẽ của giáo dục trực tuyến không chính quy đã mở ra nhiều cơ hội học tập mới, giúp người học tiếp cận kiến thức thuận tiện và hiệu quả hơn, đồng thời thúc đẩy đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục trong thời đại số.
Kết luận
Qua những thông tin trình bày trong bài có thể thấy học trực tuyến là hình thức học có tính ứng dụng cao, phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội hiện đại. Với những lợi ích vượt trội như tính linh hoạt, tiện lợi và khả năng tiếp cận kiến thức mọi lúc mọi nơi, học trực tuyến thu hút được một lượng lớn người học.